رابردم دندانپزشکی، یک وسیله حفاظتی است که در دندانپزشکی برای جداسازی و ایزولاسیون استفاده میشود، به منظور جلوگیری از ورود اتفاقی مانند مواد کوچک، مواد شستشو کننده یا آسپیره به داخل فضای عمل. هدف اصلی از استفاده از رابردم دندانپزشکی، حفاظت از بیمار در برابر آسیبهای ناشی از ابزارهای دندانپزشکی است.
این وسیله بهبود محیط کاری با ایجاد یک فضای خشک و تمیز فراهم میکند و از شیوع عفونتها جلوگیری میکند. استفاده از رابردم دندانپزشکی در انواع مختلف درمانی از جمله اندودنتیکس، ترمیمی، کودکان و پریوودنتولوژی استفاده میشود و توسط دندانپزشکان به عنوان ابزار ضروری تأیید و توصیه میشود، بهطوری که در بسیاری از موارد اجباری به نظر میرسد.
هرچند که در برخی موارد خاص، مانند برخی اندو درمانها، استفاده از رابردم دندانپزشکی اجباری نیست، اما همواره به عنوان یک ابزار مفید و موثر توصیه میشود و نقش مهمی در بهبود کیفیت و ایمنی درمان دندانپزشکی دارد. آریا گستر طب در این مقاله قصد دارد نحوه استفاده از رابردم دندانپزشکی، کاربرد، مزایا و اجزای تشکیل دهنده ی رابردم دندانپزشکی را شرح دهد با ما همراه باشید تا رابردم دندانپزشکی را بیشتر بشناسید.
رابردم چیست؟
رابردم یک وسیله دندانپزشکی و پزشکی است که کاربردهای متنوعی دارد، اما اصلیترین کاربرد آن ایزولهسازی دندانها است. در ادامه به بررسی اینکه رابردم چیست، و چه کاربردهایی دارد، و برای چه افرادی مناسب است و چه ویژگیها و انواعی دارد، خواهیم پرداخت.
در معنای لغوی، رابردم به معنای “سد لاستیکی” است. این وسیله برای جداسازی و ایزوله کردن محیط دهان و دندان در کارهای مختلف دندانپزشکی نظیر اندودونتیکس، ترمیم دندان، جراحی کودکان و سایر اعمال مورد استفاده قرار میگیرد. این وسیله توسط اکثر پزشکان و متخصصان این حوزه تأیید شده و استفاده از آن توصیه میشود، هرچند که برخی پزشکان بهخوبی از این وسیله بهره نمیبرند که از نظر کارشناسان، کار نادرستی است.
رابردم دندانپزشکی به عنوان یک وسیله ایزولاسیون و جداساز محیط دهان و دندان عمل میکند و امکان دسترسی بهتر به دندان را در عملهای مختلف دندانپزشکی، از جمله ترمیمی، زیبایی و اندودانتیکس، فراهم میسازد. این وسیله باعث تمرکز بیشتر دندانپزشک بر روی دندان مورد نظر میشود و به او کمک میکند تا تنها به آن دندان رسیدگی کند.
فریم یا قاب رادبرم چیست؟
قاب رابردم دندانپزشکی، قطعهای فلزی و بسیار نرم به شکل مربع است که برای قرارگیری صحیح و کامل رابردم بر روی صورت بیمار استفاده میشود. به این صورت که رابردم را به دور این قاب متصل کرده و سپس آن را بر روی دهان بیمار قرار میدهیم.
برای خرید اپکس فایندر وودپیکر WOODPECKER کلیک کنید. | ![]() |
آشنایی با لاستیک رابردم دندانپزشکی
لاستیک رابردم دندانپزشکی یک وسیله تخصصی برای جداسازی و ایزوله کردن دندان خراب بیمار است. این وسیله شامل یک میله فلزی و یک صفحه لاستیکی نازک است که روی میله نصب میشود. از رابردم در درمانهای مختلف دندانپزشکی مانند اندودونتیکس، عصبکشی، ترمیم دندان کودکان، پریو و سایر عملیات درمانی استفاده میشود. با این حال، تنها درصد کمی از دندانپزشکان از این وسیله استفاده میکنند و برخی نیز از ست کامل رابردم دندانپزشکی بهره میبرند.
اگر دندانپزشک شما برای درمان از لاستیک رابردم دندانپزشکی استفاده نکرد، نگران نباشید؛ زیرا برخی از دندانپزشکان با توجه به مهارت و تخصص خود، استفاده از رابردم را امری بیهوده و وقتگیر میدانند. لازم به ذکر است که در دوره شیوع بیماری کرونا، بسیاری از دندانپزشکان با توجه به کیفیتهای مختلف رابردم، از آن در روند درمان بیماران استفاده کردهاند.
نحوۀ استفاده از رابردم دندانپزشکی
همانطور که اشاره کردیم، رابردم از دو قسمت تشکیل شده است. برای استفاده از آن، ابتدا قسمت لاستیکی روی میله نصب میشود. سپس با استفاده از دستگاه مخصوص، محل دندان روی صفحه پانچ شده و روی دندان قرار میگیرد. در این مرحله، رابردم روی دندان بیمار فیکس میشود. به این ترتیب، سایر دندانها و فضای دهان قابل مشاهده نیست و دندانپزشک میتواند تنها بر روی دندان خراب تمرکز کند.
رابردم دندانپزشکی چه مزایایی دارد؟
به جای عصبکشی (درمان ریشه)، درمان پرکردن و ترمیم تاج ممکن است از لاستیک رابردم دندانپزشکی نیز بهره برد. زیرا که منشأ باکتریها بزاق است، ورود آن به حفره دندان در طول درمان دندانپزشکی باعث ورود آلودگی و باکتریهای بیشتر میشود. بنابراین، ایدهآل است که در طول درمان ریشه، بزاق به هیچ عنوان وارد حفره دندان نشود.
استفاده از رابردم دندانپزشکی به این مسئله کمک میکند تا درمان در محیط بهتری صورت گیرد. این روش باعث میشود که فضای داخلی کانال ریشه، که یک قسمت حیاتی از درمان ریشه است، به طور موثرتر ضدعفونی شود.
علاوه بر این، رابردم با ایجاد یک حصار، جلوی ورود مایعات و شویندههای مورد استفاده برای ضدعفونی کانال را میگیرد و جلوی ریختن آنها به دهان بیمار را میدهد. در حین استفاده از رابردم، دستیار دندانپزشک با استفاده از ساکشن، از روی رابردم مایعات را جمع میکند. این وضعیت به ویژه برای بیمارانی که حتی با وجود ساکشن در دهان، احساس ناراحتی یا حس خفگی دارند، مناسب است.
بسیاری از بیماران با رفلکس شدید یا حالت تهوع در حین درمان دندانپزشکی، تجربه بهتری با استفاده از رابردم دارند، زیرا ابزارهای دندانپزشکی با بافتهای دهان تماس نمیگیرند و مایعات در دهان آنها ریخته نمیشود. همچنین، رابردم با کنار زدن بافتهای نرم شامل گونه، زبان و لب، دسترسی بهتری را در حین درمان فراهم میکند.
اجزای تشکیل دهنده رابردم
اجزای تشکیل دهنده رابردم دندانپزشکی عبارت اند از:
- لاستیک: معمولاً از جنس لاتکس است اما نوع غیر لاتکس نیز موجود است. این لاستیکها باید اندازههای ۵ در ۵ و ۶ در ۶ داشته باشند و از نظر ضخامت به سه دسته نازک، متوسط و ضخیم تقسیم میشوند. همچنین، در رنگهای متنوعی ساخته میشوند.
- فریم رابردم: این فریم از جنس فلز یا پلاستیک است و به شکل U ساخته میشود. وظیفه آن کنار زدن لاستیک رابردم از روی صورت یا ناحیهای است که روی آن کار انجام میشود.
- فورسپس پانچ رابردم: وسیلهای که روی رابردم سوراخهایی ایجاد میکند تا دندان مورد نظر در آن سوراخ قرار گیرد و ایزوله شود.
- فورسپس کلمپ رابردم: یک قطعه فلزی به شکل روکش است که وظیفه نگه داشتن رابردم بر روی دندان مورد نظر را بر عهده دارد.
- فورسپس رابردم: این وسیله برای قرار دادن و برداشتن کلمپ از روی دندان به کار میرود.
چه زمانی استفاده از رابردم به بیمار توصیه میشود؟
معمولاً هنگامی که پزشک از موادی استفاده میکند که نسبت به رطوبت حساس هستند و تماس با آب میتواند موجب کاهش کارایی یا تخریب آنها شود، از رابردم استفاده میشود. بزاق و آب دهان میتوانند روند کار را مختل کنند و عملکرد مواد را تحت تأثیر قرار دهند. به ویژه زمانی که دندانپزشک از مواد سفیدکننده، پرکننده (آمالگام یا کامپوزیت) یا روکش استفاده میکند، رابردم میتواند به طور مؤثری کمک کند.
برای خرید آنگل پوش باتن کوکسو COXO کلیک کنید. | ![]() |
هنگامی که دندانپزشک از ابزارهای دندانپزشکی برای درمان و تمیز کردن ریشه دندانها استفاده میکند، ضروری است که مسیر ورود باکتریها و میکروبها به ریشه دندان بسته شود. در این مورد، رابردم دندانپزشکی نقش مهمی ایفا میکند. همانطور که قبلاً اشاره شد، رابردم از بلعیده شدن وسایل کوچک حین عمل جلوگیری میکند و به همین دلیل دندانپزشکان برای جلوگیری از این مشکل از آن استفاده میکنند.